หลักสูตรการสอนแบบมอนเตสซอรี่ ดร.มาเรีย มอนเตสซอรี่ ผู้ริเริ่มคิดและจัดตั้งวิธีการสอนแบบมอนเตสซอรี่ จากความเชื่อในการจัดการศึกษาให้แก่เด็กในระยะเริ่มต้นว่า จุดมุ่งหมายในการให้การศึกษาในระยะแรกนั้น ไม่ใช่การเอาความรู้ไปสู่นักเรียน แต่ควรเป็นการปลูกฝังให้นักเรียนได้เจริญเติบโตไปตามความต้องการตามธรรมชาติ  ดังนี้

               1. การศึกษาด้วยมือ   ในห้องเรียนระบบมอนเตสซอรี เด็กจะแทบไม่ได้เรียนจากหนังสือ ในทุกๆ กรณี การเรียนแบบลงมือทำเอง หรือภาคปฏิบัติ หรือได้จับต้องหรือสัมผัสและใช้อุปกรณ์การเรียนต่างๆ ด้วยตัวเอง จะทำให้เด็กสามารถเรียนรู้และเข้าใจได้อย่างลึกซึ้ง

              2. กิจกรรมที่เป็นไปโดยธรรมชาติ  เป็นเรื่องธรรมชาติปกติสำหรับเด็กที่จะพูด เคลื่อนไหว จับต้องสิ่งต่างๆ และค้นคว้าโลกที่อยู่รอบๆ ตัวเขา ตามสภาพแวดล้อมแบบมอนเตสซอรีอย่างแท้จริง จะส่งเสริมและปล่อยให้เด็กมีอิสระเสรีอย่างมีเหตุมีผล โดยไม่เกินขีดจำกัดของพฤฒิกรรมอันดีที่ควรมี โดยในเวลาส่วนใหญ่ เด็กจะใช้ไปกับการเลือกทำกิจกรรมที่ได้รับมอบแบบตัวต่อตัว ในเรื่องที่ตนเองสนใจ

               3. การเรียนรู้อย่างกระตือรือร้น   ในสภาพแวดล้อมแบบมอนเตสซอรี เด็กไม่เพียงแต่สามารถเลือกประกอบกิจกรรมที่ครูหยิบยื่นให้ แต่ยังสามารถที่จะทำงานนั้นๆ ได้อย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานนับสัปดาห์ หรือเดือน จนกระทั่งงานนั้นๆ ดูเหมือนจะง่ายดายสำหรับเขา จนเขาสามารถสาธิตให้เด็กรุ่นเล็กกว่าทำได้ นี่เป็นหนึ่งในวิธีการที่ผู้ให้การศึกษาระบบมอนเตสซอรีใช้ในการวัดความสามารถของเด็ก ว่าถึงระดับความชำนาญในสิ่งนั้นๆ

               4. ประกอบกิจกรรมตามแรงจูงใจ   หนึ่งในแนวความคิดแบบมอนเตสซอรี คือ เด็กมีความต้องการเป็นตัวของตัวเอง เห็นว่าตนเป็นสิ่งมีชีวิตอันมีค่าในโลก และเพื่อเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ จนชำนาญ ด้วยเหตุนี้ การตอบแทนด้วยรางวัลจะเป็นสิ่งที่ไม่จำเป็น และอาจนำเด็กเหล่านี้ไปสู่การเป็นผู้ใหญ่ที่ไม่เป็นตัวของตัวเอง และต้องขออนุญาตทุกๆ สิ่งทุกอย่าง แม้แต่การสานฝันของตัวเอง เลือกทำในสิ่งที่ตนเองต้องการ เด็กๆ ในระบบมอนเตสซอรีจะสร้างระบบความคิดแบบตัวของตัวเอง และการค้นพบตัวเอง โดยใช้ความคิดของตนในการตัดสินว่าสิ่งใดถูกหรือผิด

                5. อิสรเสรีภาพแบบมีขีดจำกัด   แม้เด็กๆ ในระบบมอนเตสซอรีจะมีความสุขกับอิสรเสรีภาพในการเลือกสิ่งต่างๆ แต่อิสรเสรีภาพนั้นๆ ควรมีขอบเขตที่จำกัดบ้าง โดยต้องจำกัดอย่างระมัดระวังและยังอยู่บนพื้นฐานของพฤฒิกรรมของเด็ก เด็กมีอิสระที่จะทำในสิ่งที่ดีที่ถูกต้อง และอยู่ในระเบียบของสังคม แต่ควรต้องนำทางเด็กบ้างหากออกนอกลู่นอกทางมากเกินไป

               6. การเรียนรู้ด้วยวินัยของตัวเอง   ในระบบการเรียนการสอนแบบมอนเตสซอรี เด็กมิได้เรียนเพื่อให้ได้คะแนนหรือรางวัลใดๆ หรือมิได้ทำกิจกรรมที่ได้รับมอบหมายเพื่อเพียงให้เสร็จสิ้น เด็กๆ เรียนรู้เพราะเกิดจากความสนใจและความต้องการเรียนรู้ เพื่อให้ตนเป็นบุคคลที่มีคุณค่า และเป็นตัวของตัวเอง

               โดยในการดำเนินงานตามโครงการดังกล่าว ดร.นัจรีภรณ์  ทุมสงคราม ศึกษานิเทศก์ ชำนาญการพิเศษ เจ้าของโครงการการนำนโยบายและความสำคัญของการจัดการเรียนการสอนเน้นทักษะการคิด การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิด มอนเทสซอริ (Montessori) ได้เป็นผู้ริเริ่มโครงการ เพื่อนำโรงเรียน ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย  เขต 1 เข้าศึกษาดูงานโรงเรียนต้นแบบการจัดการเรียนการสอนดังกล่าว เพื่อนำไปพัฒนาโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเขต 1 ต่อไป >>>ภาพเพิ่มเติม CLICK <<<

ภาพ/ข่าว โดย นางณัชชา ทีนา นักประชาสัมพันธ์ สพป.เลย เขต 1